HAKARET SAYILMAYAN KELİMELER NELERDİR
Hakaret fiillerinin cezalandırılmasıyla korunan değer, kişilerin onur, şeref ve saygınlığı üzerindeki hakları olup, anılan suçun oluşabilmesi için fiilin, gerçek bir kişinin belirtilen kişilik haklarını rencide edecek şekilde işlenmesi gerekmektedir. Hakaret suçu , Anayasanın 24 ile 30. Maddeleri ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 9 ile 10. Maddelerinde düzenlenen ifade hürriyeti sınırlarını oluşturmaktadır. Suçu oluşturan eylem bakımından failin ifade hürriyeti, mağdur yönünden ise onu, şeref ve saygınlığı ile in, vicdan ve kanaat hürriyetine ilişkin temel kişilik hakları çatışmaktadır. Uyuşmazlığın çözümü, sözü edilen karşılıklı hakların dengelenmesiyle sağlanmaktadır.
Türk Ceza Kanunu madde 125 gereğince bir kelimenin veya cümlenin hakaret sayılabilmesi için mağduru rencide edici söylemlerle onur, şeref, saygınlığına ve haysiyetine saldırı gerçekleştirmiş olması gerekmektedir. Mağdurun manevi dünyasına saldırı niteliğinde olmayan; eleştiri, ağır eleştiri, nezaket dışı, kaba rahatsız edici hitap tarzında sayılacak sözler hakaret suçunun unsurlarını gerçekleştirmeyecek olması sebebiyle isnat edilen suçtan dolayı mahkumiyet hükmü verilemeyecektir.
Sosyal medya üzerinden yapılan paylaşımların altına gönderilen yorumlar üzerine ilgililerce cumhuriyet savcılıklarına suç duyurusunda bulunup bir gelir kapısı yapılmaya çalışılmaktadır. Buna ilişkin hakaret olmayan kelimeler dahi şikayete konu yapılarak ifade özgürlüğüne zarar verilmektedir. Örnek teşkil edebilmesi adına sosyal medyada, yüz yüze veya gıyapta hakaretvari kelimelerin hangileri hakaret niteliği taşımamaktadır aşağıda tek tek belirtilmiştir.
“Sağlıkçı yakınlarım var, onları arayıp seni sürüm sürüm süründüreceğim, okumuşsunuz ama adam olamamışsınız, sana bu diplomayı verenin….”
“Kim oluyorsun?”
“Yazıklar olsun”siz benim müvekkilimle kapalı kapılar ardında görüşmüşsünüz, siz her çalıştığınız yerde şaibeli olarak çalışmışsınız, sizi adalet bakanlığına şikayet edeceğim”
Hakime yönelik: “
“Ne kaypak adamsın”
“Ahlaksız”
“Gavur polissiniz, böyle devlet olmaz, sizin maaşınızı ben veriyorum”şeklindeki itham; muhatabın onur şeref ve saygınlığını rencide edecek boyutta değil, kaba söz ve ağır eleştiri mahiyeti olması karşısında hakaret suçunun oluşmadığı kabul edilmelidir.
“Ukala”
“Yobaz”
“Bu savcının dünyadan haberi yok, savcı bunlara arka çıkıyor, hakkımı helal etmiyorum” şeklindeki ithamlarda, Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından hakaret suçunu oluşturan unsurları barındırmadığı belirtilmiştir.
“Dinsiz”
“İmansız”
“Sinkaf ederim böyle yeri, düzeni”( içeri alınmasından dolayı kızgınlıkla yöneltilen, doğrudan şikayetçilere yönelik olmayan ifade haliyle onur, şeref ve haysiyetlerine saldırı niteliğinde olmayacaktır. Ancak önemle belirtmek gerekir ki her olayın özelliğine göre yorumlanacak olan; devlete, kurumlarına, teşkilatlarına ve görevlilere doğrudan yöneltilmeyen sözler hakaret suçunu oluşturabilecektir.
“tecrübesiz”
“Bilgisiz”
“Kendini yetiştirmemiş”. Yargıtay Ceza Genel Kurulu tarafından verilen bir kararda duruşma esnasında hakime söylenen anılan söz hakaret olarak sayılarak mahkumiyete karar verilmiştir.
“Lanet herif”
“Lan”
“Cahillik etme”
“Allah ….. dan hesap sorsun, devletten aldığı parayı geri versin”
“Allah belanı versin”CGK., 2014/2-238, 2014/386, 16.09.2014 tarihli kararda hakime yöneltilen söylem genel kurul tarafından beddua içerir nezaket dışı olup onur, şeref ve haysiyetine saldırı içermemesi sebebiyle hakaret olarak nitelendirilemeyeceğine ilişkin hüküm kurmuştur. Beddua etmek hakaret suçunu oluşturmaz.
“Karaktersiz”
“Suratsız”
“Eşkıya mısın, anarşist misin, sen ne biçim avukatsın.” Yargıtay tarafından onur ve şerefi zedelemeyen, kaba ve nezaket dışı hitap tarzı olarak değerlendirilmiştir.
“Kukla yönetici”
“Nankör”
“Yazıklar olsun”
“Allahsızsın, vicdansız ve acımazsın.” ifadesi, katılanın onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp kaba hitap tarzı ve beddua niteliğindedir.
“Cahil cahil konulup asabımı bozma”
Görüleceği üzere birçok kelime hakaret niteliğine haiz değildir. Bu kelimeler sebebiyle söylemde bulunanların dava edilmesi ifade özgürlüğünü kısıtlamaktan öteye geçememekte; hakaret yöneltilen kişilerin onu, şeref ve saygınlığını zedelemeyip ağır eleştiri, kaba ve nezaket dışı kategoride yer almaktadır. Olayın özelliğine göre savunmalara esas teşkil edecek konu hakaret sayılabilecek fiilin, muhatabın onur şeref ve haysiyetine zarar vermemesi gerekmektedir. Bu durum açıkça ifade edildiğinde sanıkların atılı suçlamalardan beraati mümkün olmaktadır.