TRAFİK KAZALARINDAN DOĞAN BEDENSEL ZARARLARDA TAZMİNAT HAKKI
Trafik kazası neticesinde sürücü veya işletenin kaza rizikosunu üstlenmiş sigorta şirketinden tahsili mümkün bedensel zararlar şu şekilde açıklanmıştır:
Borçlar Kanunu 46.maddesine göre : “Bedensel zarara uğrayan kimse büsbütün veya kısmen çalışamamasından ve ilerde ekonomik yönden uğrayacağı yoksunluktan kaynaklanan zarar ve ziyanı ile bütün masraflarını isteyebilir” denilmesine göre Türk Borçlar Kanunu tanımlardan da yararlanılarak şöyle bölümlendirilecektir:
1) Sürekli iş göremezlik (kalıcı sakatlık) nedeniyle çalışma gücü ve kazanç kaybı
2) Geçici iş göremezlik nedeniyle iş ve kazanç kaybı
3) Tedavi giderleri ve tüm iyileşme sürecinde yapılan her türlü masraflar.
4) Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar.
Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapılan başvurularda hızlı ve etkili sonuçlar alabilmek adına sürekli iş göremezlik, zararı sigorta şirketlerinden talep edilmektedir. Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar teknik inceleme içermesi sebebiyle hakem heyeti tarafından karara bağlanmamakta dosyadan el çekilme kararı verilerek genel mahkemelerde dava açılması gerektiği hükme bağlanmaktadır.
Bir kimsenin bedensel bütünlüğünün ihlali sonucu, fiziksel, ruhsal ya da entelektüel olarak işlevinin sürekli olarak azalmasına sürekli iş göremezlik denir. Örneğin trafik kazası sonrasında vücudunuzda meydana gelen zararda iyileşme imkanı bulamayan ayak bileğinizdeki kırığın vücut işlevinin oransal olarak ……oranında azalmasıdır.
Mahkemenin karar verebilmesi için sürekli iş göremezlik halinin tespitine ihtiyaç vardır. Bu oranın tespiti için Adli Tıp Kurumunun ilgili ihtisas kurulundan rapor alınır. Bu raporda iş göremezlik halinin sürekli ya da geçicilik durumu, iş gücü kayıp oranı, geçici ise iş gücü kayıp süresinin tespiti gerekir. Bu tespit eğer tazminat talebinizi mahkemeden isteyecekseniz yargılama esnasında Adli Tıp Kurumu’ndan, alternatif uyuşmazlık çözüm yolu olan Sigorta Tahkim Komisyonu’ndan talep edecekseniz sigorta şirketlerine başvurarak yetkili hastaneye sevk yazısı talep edilerek, ikametinizin bulunduğu yerdeki görevli ve yetkili hastaneden alınacak adli tıp kurul raporuyla yapılmaktadır. Aşağıda ZMSS genel şartlarında belirtildiği üzere yukarıda açıklanan kurul raporları ile bedensel zararınıza ilişkin tazminat talebiniz mümkün olmaktadır.
KARAYOLLARI MOTORLU ARAÇLAR ZORUNLU MALİ SORUMLULUK SİGORTASI GENEL ŞARTLARI
A.5. KAPSAMA GİREN TEMİNAT TÜRLERİ
Bu (Değişik ibare:RG-4/12/2021-31679) Genel Şartlar kapsamındaki teminat türleri aşağıda yer almaktadır
c )Sakatlanma Teminatı: “Üçüncü kişinin sürekli sakatlığı dolayısıyla ileride ekonomik olarak uğrayacağı maddi zararları karşılamak üzere, bu Genel Şartların Ek2’sinde yer alan esaslara göre belirlenen tazminatları içeren teminattır. Trafik kazası nedeniyle mağdurun geçici iş göremezliği ve sürekli sakatlığı bu teminattan karşılanır. Mağdurun tedavi sürecinin tamamlanması sonrasında sakatlık oranının ve geçici iş göremezlik süresinin belirlenmesinde, Kurul Raporu dikkate alınır”
Kazanın meydana geldiği tarihe göre usule uygun alınan raporlar ile yapılan başvurularımızı; komisyon başvurusu yapmadan, sigorta tahkim komisyonu başvurusu sonrasında çıkacak karara yaklaşık sunulan sulh teklifleri ile veya yargılamanın sonuna kadar bekleyerek karar neticesinde SAKATLANMA TEMİNATI DAHİLİNDE davalı şirketlerden tahsil edilmektedir.
ZARAR MEYDANA GELDİKTEN SONRA KİMLER SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK TAZMİNATI TALEP ETME HAKKINA SAHİPTİR?
1-İş hayatinde aktif olarak çalışan kişiler
2-Yaşlılar, emekli kişiler veya kazancı bulunmayan kazazedeler
3-Ev hanımları
4-Çocuklar
5-Trafik kazası neticesinde halihazırda engelli olup engellilik durumu artmış kişiler.
6-Meydana gelen kazada belirli bir engellilik oranı üzerinden şirketten tazminat alıp daha sonradan engel oranı artan kişiler trafik kazası neticesinde sürekli iş göremezlik tazminatı almaya hak kazanmaktadır.
A-)AKTİF ÇALIŞAN KİŞİLER BAKIMINDAN
Hukuka aykırı olarak haksız eylemin, kazanın veya sorumluluğun atfedilebileceği bir olayın meydana geldiği dönemde gelir elde eden bireyler açısından, gelir elde edilen dönemde bedensel zarara uğraması nedeniyle ilerde elde etmesi muhtemel kazancı üzerinden hesaplama yapılmaktadır. Sigorta Tahkim Komisyonu’na sunulan ek evraklarda başvurucumuz asgari ücret üzerinde bir gelir elde etmekteyse bu durum muhakkak sayın komisyona sunulmalı ve başvurucunun tazminatı sunulan gelir belgesine göre belirlenmelidir. Sigorta Tahkim Komisyonu’na yapılan başvuruların %93’ü asgari ücretli başvurucular oluşturmaktadır. Bu durum gelir belgesi üzerinden hesaplama yaptırılması haline önem verdirmektedir. Gelir belgesinin sunulmaması halinde kazancınıza oranla zararınız tam olarak karşılanamayacaktır. Örneğin avukat olan başvurucumuzun aylık geliri 10.000,00 TL ise tüm gelir evrakları komisyona sunularak bedensel zararının 10.000,00TL esas alınarak yaptırılması talep edilmesi elzemdir. Aksi taktirde tazminat hukuku amacına aykırı davranış sergilenerek başvurucular mağdur edilmektedir.
B-KAZANCI BULUNMAYAN KAZAZEDE KİŞİLER AÇISINDAN
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi tarafından; ileri yaşta veya emekli kişilerin günlük yaşantılarını sürdürürken sakatlık oranında zorlanacak olmaları nedeniyle bir tazminat hesabı yapılması gerekecektir. Emeklilik dönemi pasif dönem olarak anılmaktadır. Kazazedeler emeklilik(pasif) dönemlerinde fazla efor sarf ederek yaşamını sürdürecektir. Bu nedenle pasif dönem için de tazminat hesabı yapılması gerekmektedir. Pasif dönem hesabı ise herhangi bir geliri olmayan, emekli olamayıp herhangi bir gelir elde edemese dahi başvurucunun yaşı ve asgari ücretin net tutarı üzerinden hesaplanmaktadır.
C-)EV HANIMLARI
Toplumumuzda Ev Hanımı teriminin yaygın olarak kullanılması sebebiyle bu terim açıklamalarımızda tercih edilmiştir. Bizlere gelen en fazla sorulardan olan ev hanımlarının tazminat hakkı açıklanacaktır. Ev hanımlarının herhangi bir gelir elde etmediği ancak ev işlerinde birçok sorumluluk üstlendiği, sarf ettiği emekle aile bütçesinde tasarruf sağladığı, çocuklarının bakımında büyük oranda emek göstermesi gibi birçok görevi üstlenmektedir. Bu işlerin üstlenilmesiyle birlikte herhangi bir haksız eylem veya kaza sonrasında daha fazla efor harcayarak günlük işlerini devam ettirecek olmaları sebebiyle tazminata hak kazanmaktadır. Yargıtay kararları ışığında sigorta tahkim komisyonu hakemleri de tazminat hesaplarında ev hanımlarının asgari ücret üzerinden gelir sağladığı dikkate alınarak sanki asgari ücretli çalışan gibi tazminat hesabı yapmaktadır.
D-)ÇOCUKLAR AÇISINDAN SÜREKLİ İŞ GÖREMEZLİK TAZMİNATI
Ev hanımları açısından yapılan açıklamanın bir benzeri çocuklar açısından da yapılacaktır. Çocuklar; ev işlerinde anne babalarına yardımcı olmakta, okullarına devam etmekte, oyun oynayarak hayatlarını idame ettirmektedir. Haksız eylem, kaza vb. sorumlusuna kusur atfedilecek eylem neticesinde güç kaybına uğramaları durumunda; okullarına devam ederken, ailelerine ev işlerinde yardım ederken hatta oyun sırasında daha fazla efor sarf etmek durumunda kalacakları aşikardır. Hukuka aykırı fiil neticesinde gerçekleşen olay çocuğun hayatını zorlaştırmaktadır. Bu halde çocuklar için de sürekli iş göremezlik tazminatının alınacağı Yargıtay tarafından, genel mahkemeler ve Sigorta tahkim Komisyonu hakemleri tarafından tazminat talepleri kabul edilmektedir. Geçmiş yıllarda çocukların efor kaybı tazminat talebinde bulunması halinde 18 yaşından sonra kazanç sağlayacakları değerlendirildiğinde olay tarihinden 18 yaşına kadar geçen süre tazminat hesabında dikkate alınmamaktaydı. Ancak güncel içtihatlar uyarınca bu görüş değiştirilerek olay tarihinden 18 yaşına kadar geçen süreler için de tazminat hesabı yapılmaktadır. Tazminat hesabına esas alınan gelir ise asgari ücrettir.
E-KAZA SONRASINDA YAPILAN BAŞVURU AKABİNDE MALULİYETİ ARTAN KİŞİLERİN TAZMİNATI
Hukuka aykırı fiil veya kaza neticesinde zarar gören kişi tazminat talebi karşılandıktan sonra maluliyet durumunda beklenmedik artışlar gözlemlenebilmektedir. Maluliyet artışları üzerine sigorta şirketine başvuru yaparak artan maluliyet oranı dikkate alınıp yeniden tazminat talep etme hakkı bulunmaktadır. Ancak önemle belirtmek gerekir ki ilk tazminat talebiniz poliçe limiti dahilinde karşılanmış olması halinde şirketten talep hakkınız mevcut olmayıp rizikoya sebep olan şahıstan tazminat talebinde bulunmak lazım gelmektedir.