“TAHKİM KOMİSYONUNA YAPILAN BAŞVURUDA, İHTİYARİ ARABULUCULUK İLE TÜM TAZMİNAT KALEMLERİ DAHİL EDİLMEK SURETİYLE ZARAR MÜVEKKİL ŞİRKET TARAFINDAN GİDERİLMİŞTİR. İHTİYARI ARABULUCULUK TUTANAĞININ İLAM HÜKMÜ GEREĞİ HUKUK MUHAKEMELERİ KANUNU UYARINCA BAŞVURUNUN ESASTAN REDDİ GEREKMEKTEDİR.” Şeklinde beyanda bulunduğu görülmüştür. Ayrıca davalı sigorta şirketi tarafından beyan edilen ihtiyari arabuluculuk anlaşma tutanağının da sunulduğu görülmüştür. İtiraz Hakemliğimizce yapılan değerlendirme sonucu, 31/08/2022 tarihli ara karar ile; “Başvuran vekiline, davalı vekili tarafından yapıldığı beyan edilen ihtiyari arabuluculuk anlaşmasına ilişkin karşı beyanlarını sunması için 5 günlük süre verilmesine, sunulmaması halinde dosya kapsamına göre karar verileceğinin ihtarına, (ihtar edildi),” başvuran vekiline beyanlarını sunması için süre verilmiştir. Verilen süre içerisinde, başvuran vekili tarafından herhangi bir beyan sunulmamıştır. Dosya muhtevasında yer alan 01/04/2022 tarihli arabuluculuk anlaşma tutanağı ayrıntılı şekilde tetkik edilmiştir. Tarafların arabulucu huzurunda uyuşmazlık konusu 01/03/2020 tarihli trafik kazasından kaynaklanan sürekli kısmi iş göremezlik, sürekli tam iş göremezlik, geçici iş göremezlik, sürekli bakıcı gideri, geçici bakıcı gideri, tedavi gideri, ilaç gideri, yol gideri talebi için anlaştığı görülmüştür. 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18.maddesi şu şekilde düzenlenmiştir: Tarafların anlaşması MADDE 18 – (1) Arabuluculuk faaliyeti sonunda varılan anlaşmanın kapsamı taraflarca belirlenir; anlaşma belgesi düzenlenmesi hâlinde bu belge taraflar ve arabulucu tarafından imzalanır. (2) Taraflar arabuluculuk faaliyeti sonunda bir anlaşmaya varırlarsa, bu anlaşma belgesinin icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesini talep edebilirler. Dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmuşsa, anlaşmanın icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesi, arabulucunun görev yaptığı yer sulh hukuk mahkemesinden talep edilebilir. Davanın görülmesi sırasında arabuluculuğa başvurulması durumunda ise anlaşmanın icra edilebilirliğine ilişkin şerh verilmesi, davanın görüldüğü mahkemeden talep edilebilir. Bu şerhi içeren anlaşma, ilam niteliğinde belge sayılır. (3) İcra edilebilirlik şerhinin verilmesi, çekişmesiz yargı işidir ve buna ilişkin inceleme dosya üzerinden yapılır. Ancak arabuluculuğa elverişli olan aile hukukuna ilişkin uyuşmazlıklarda inceleme duruşmalı olarak yapılır. Bu incelemenin kapsamı anlaşmanın içeriğinin arabuluculuğa ve cebri icraya elverişli olup olmadığı hususlarıyla sınırlıdır. Anlaşma belgesine icra edilebilirlik şerhi verilmesi için mahkemeye yapılacak olan başvuru ile bunun üzerine verilecek kararlara karşı ilgili tarafından istinaf yoluna gidilmesi hâlinde, maktu harç alınır. Taraflar anlaşma belgesini icra edilebilirlik şerhi verdirmeden başka bir resmî işlemde kullanmak isterlerse, damga vergisi de maktu olarak alınır. (4) (Ek: 12/10/2017-7036/24 Md.) Taraflar ve avukatları ile arabulucunun birlikte imzaladıkları anlaşma belgesi, icra edilebilirlik şerhi aranmaksızın ilam niteliğinde belge sayılır. (Ek: 12/10/2017-7036/24 Md.) Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması hâlinde, üzerinde anlaşılan hususlar hakkında taraflarca dava açılamaz. Davalı sigorta şirketinin itirazı değerlendirildiğinde, başvuru sahibi ve davalı sigorta şirketi arasında yargılama sırasında İhtiyari Arabuluculuk Anlaşması yapmış olduğu görülmüş ve bu tutanağın ilam niteliğini haiz olduğu anlaşılmış, Uyuşmazlık Hakemi tarafından kurulan hükmün kaldırılarak başvurunun kesin hüküm sebebiyle usulden reddi gerektiği kanaatine varılmıştır. Bu nedenle davalının sair itirazlar hakkında değerlendirme yapılmamıştır. 6100 Sayılı HMK; “MADDE 114- (1) Dava şartları şunlardır: a) Türk mahkemelerinin yargı hakkının bulunması. b) Yargı yolunun caiz olması. c) Mahkemenin görevli olması. ç) Yetkinin kesin olduğu hâllerde, mahkemenin yetkili bulunması. d) Tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları; kanuni temsilin söz konusu olduğu hâllerde, temsilcinin gerekli niteliğe sahip bulunması. e) Dava takip yetkisine sahip olunması. f) Vekil aracılığıyla takip edilen davalarda, vekilin davaya vekâlet ehliyetine sahip olması ve usulüne uygun düzenlenmiş bir vekâletnamesinin bulunması. g) Davacının yatırması gereken gider avansının yatırılmış olması. ğ) Teminat gösterilmesine ilişkin kararın gereğinin yerine getirilmesi. h) Davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması. ı) Aynı davanın, daha önceden açılmış ve hâlen görülmekte olmaması. i) Aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması. (2) Diğer kanunlarda yer alan dava şartlarına ilişkin hükümler saklıdır.” HMK’nın yukarıda zikredilen 114/1-i maddesi gereğince aynı davanın, daha önceden kesin hükme bağlanmamış olması dava şartıdır aksi halde başvurunun usulden reddi gerekmektedir. “MADDE 303- (1) Bir davaya ait şeklî anlamda kesinleşmiş olan hükmün, diğer bir davada maddi anlamda kesin hüküm oluşturabilmesi için, her iki davanın taraflarının, dava sebeplerinin ve ilk davanın hüküm fıkrası ile ikinci davaya ait talep sonucunun aynı olması gerekir. (2) Bir hüküm, davada veya karşılık davada ileri sürülen taleplerden, sadece hükme bağlanmış olanlar hakkında kesin hüküm teşkil eder. (3) Kesin hüküm, tarafların küllî halefleri hakkında da geçerlidir.
Bir dava dolayısıyla ortaya çıkan kesin hüküm, o hükmün kesinleşmesinden sonra dava konusu şeyin mülkiyetini tarafların birisinden devralan yahut dava konusu şey üzerinde sınırlı bir ayni hak veya fer’î zilyetlik kazanan kişiler hakkında da geçerlidir. Ancak, Türk Medenî Kanununun iyiniyetle mal edinmeye ait hükümleri saklıdır. (5) Müteselsil borçlulardan biri veya birkaçı ile alacaklı arasında yahut müteselsil alacaklılardan biri veya birkaçı ile borçlu arasında oluşan kesin hüküm, diğerleri hakkında geçerli değildir.” Nitekim, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 2019/690 E., 2021/299 K. Sayılı ilamında; “Dava konusu uyuşmazlığın daha önce bir kesin hüküm ile çözümlenmemiş olması HMK’nın 114/1-i maddesi uyarınca dava şartıdır. Dava şartları, mahkemenin davanın esası hakkında yargılama yapabilmesi için varlığı ya da yokluğu gerekli olan unsurlardır. Belirtmek gerekir ki, dava şartları davanın açılabilmesi için değil, mahkemenin davanın esası hakkında inceleme yapabilmesi için aranan ve kamu düzeni ile ilgili olan zorunlu koşullardır. Mahkeme, dava şartlarının mevcut olup olmadığını, davanın her aşamasında kendiliğinden araştırır. Taraflar da dava şartı noksanlığını her zaman ileri sürebilirler. Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder.” şeklinde karar verilmiştir. Açıklanan hukuki gerekçeler ile başvuran tarafından ile davalı taraf arasında yargılama sırasında İhtiyari Arabuluculuk Anlaşması yapılmış olması ve Arabuluculuk Anlaşma Tutanağının kesin hüküm teşkil etmesi sebebiyle başvuru sahibinin taleplerinin USULDEN REDDİNE karar verilmesi gerekmiştir.